Πόσο Αποδοτική είναι η Ελληνική Γεωργία; (1)
Τα Χαρακτηριστικά της
Ακούμε πολλές φορές διάφορους, άσχετους με την γεωργία, να κατηγορούν τους Έλληνες αγρότες ως άχρηστους, ως ανθρώπους που ενδιαφέρονται μόνον για τις επιδοτήσεις, ως μη αποδοτικούς. Τι λένε, όμως, τα πραγματικά στοιχεία;
Αποφάσισα να δω συμβαίνει. Πόσο καθυστερημένη είναι η γεωργία μας; Για τα δεδομένα, χρησιμοποίησα τις δύο καλύτερες βάσεις δεδομένων που υπάρχουν, την Eurostat και την FAOSTAT, την στατιστική υπηρεσία του FAO, του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ.
Επίσης, για να καταλαβαίνουμε καλύτερα πού βρίσκεται η Ελλάδα, αποφάσισα να συμπεριλάβω στην σύγκριση το σύνολο της ΕΕ (ΕΕ-28), την Γαλλία, την σημαντικότερη αγροτική δύναμη της ΕΕ, την Ολλανδία, μία χώρα με δυναμικό αγροτικό τομέα και την Βουλγαρία, μία αγροτική όχι ανεπτυγμένη χώρα. Δεν μπορούσα να βάλω όλες τις χώρες στους πίνακες, διότι η ανάλυση θα γινόταν πολύ βαριά.
Αν δεν θέλετε ή δεν έχετε καιρό να διαβάζετε τους πίνακες, μπορείτε να πάτε κατ΄ ευθείαν στην ανάλυση και τα συμπεράσματα.
Αγροτική γη
Όταν θέλουμε να αναλύσουμε την γεωργία μίας χώρας, πρέπει να εξετάζουμε πρώτα απ’ όλα την γη και το κλίμα της. Τι νόημα, π.χ., έχει να μιλάμε για την αποδοτικότητα της γεωργίας της Λιβύης, όταν σχεδόν όλη η χώρα είναι έρημος, χωρίς νερό;
Η γεωγραφία της Ελλάδος μας δείχνει ότι σχεδόν το 76% της Ελληνικής γης είναι ορεινό και ημιορεινό, άρα χαμηλής αγροτικής παραγωγικότητας.
Επί πλέον, το 4,5% της Ελλάδος είναι νησιά και άρα γη που παρουσιάζει χαμηλή παραγωγικότητα ή/και προβλήματα διασυνδέσεως. Μπορεί η Κρήτη πχ να έχει περιοχές με υψηλή παραγωγικότητα, όπως η Ιεράπετρα, αλλά πάντα θα έχει πρόσθετο κόστος και προβλήματα λόγω της ανάγκης θαλάσσιας μεταφοράς.
Στην Ελλάδα, λόγω του κλίματος, η ξερική γη είναι γη πολύ χαμηλής παραγωγικότητος, πράγμα που δεν ισχύει σε βορειότερες χώρες με άφθονες βροχοπτώσεις και το καλοκαίρι. Στην Ελλάδα, η αποδοτική παραγωγή γίνεται μόνον στις εκτάσεις που είναι εξοπλισμένες για άρδευση.
Από τον FAO, έχουμε τα ακόλουθα στοιχεία για την αγροτική γη, σε εκτάρια (1 ha = 10 στρέμματα):
Φωτογραφία: Oleve Family Estate Λέσβος - CC BY-ND 2.0
Η γη στην Ελλάδα χρειάζεται πολύ κόπο για να αποδώσει. Πετρώδη ημιάγονα εδάφη είναι τυπικά. Πολλοί αγρότες έχουν κάνει θαύματα, όπως εδώ στην Λέσβο.
Ας κάνουμε κάποιες συγκρίσεις, της αγροτικής γης σε σχέση με την έκταση της χώρας, καθώς και το ποσοστό της αγροτικής γης που δηλώνεται ως αροτριαία, πολυετείς καλλιέργειες, βοσκότοποι ή είναι εξοπλισμένη για άρδευση.
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η Ελλάς δηλώνει μεγαλύτερο μέρος της επικράτειάς της (62%) ως αγροτική γη, από ό,τι οι υπόλοιπες χώρες ή από τον μέσο όρο (μ.ο.) της ΕΕ. Επίσης, σχεδόν το 55% της δηλούμενης ως αγροτικής γης στην Ελλάδα είναι βοσκότοποι.
Ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι ότι η Ελλάς έχει άνω του μ.ο. της ΕΕ-28 γαίες πιστοποιημένες βιολογικές, ως ποσοστό των αροτριαίων και των με πολυετείς καλλιέργειες γαιών και 8 φορές μεγαλύτερη έκταση από την Ολλανδία ή 2,3 φορές ως ποσοστό.
Κλίμα
Το κλίμα της Ελλάδος χαρακτηρίζεται με την συγκέντρωση των περισσοτέρων βροχοπτώσεων στα Δυτικά και Βόρεια. Σε πολύ μεγάλο τμήμα της χώρας, οι βροχοπτώσεις είναι πρακτικώς ανύπαρκτες για αρκετούς μήνες το καλοκαίρι. Αυτό σημαίνει ότι τα ξηρικά χωράφια έχουν πολύ χαμηλή παραγωγικότητα, σε αντίθεση με την βόρεια Ευρώπη.
Επίσης, το πολύ ζεστό και ξηρό καλοκαίρι σημαίνει ότι στα θερμοκήπια εμφανίζεται σχεδόν υποχρεωτική διακοπή της καλλιέργειας το καλοκαίρι. Έτσι, πχ, η καλλιέργεια της τομάτας στα θερμοκήπια δεν μπορεί να φθάσει ή να ξεπεράσει σε διάρκεια το έτος, όπως στην Β. Ευρώπη.
Απασχολούμενοι
Για να λύσει το πρόβλημα του ότι στον αγροτικό τομέα απασχολούνται πολλοί ευκαιριακώς, σαν δεύτερη δουλειά, η Eurostat χρησιμοποιεί την ετήσια μονάδα πλήρους απασχολήσεως, που αντιστοιχεί σε έναν εργαζόμενο που εργάζεται αποκλειστικώς και για ολόκληρο το έτος στην γεωργία. Στον παρακάτω πίνακα εμφανίζονται οι εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα με αναγωγή στην ετήσια μονάδα.
Πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι η μελέτη της αποδοτικότητας των εργαζομένων στην Ελληνική γεωργία βασίζεται στο κατά πόσον το νούμερο 384.500 άμισθοι απασχολούμενοι είναι πραγματικό.
Η εμπειρία μας δείχνει ότι στην Ελλάδα, πολλοί δηλώνονταν αγρότες χωρίς καμία πραγματική αγροτική δραστηριότητα, πέραν από το μποστάνι της οικίας τους.
Σχόλια
Κανένα σχόλιο ακόμα.